Ndërsa humbja e kujtesës dhe ngadalësimi i proceseve të mendimit janë shenjat e dukshme të demencës, ka edhe shenja më pak të njohura që mund të tregojnë për këtë gjendje neurodegjenerative. Dr. Byron Creese, lektor i lartë i psikologjisë në Universitetin Brunel të Londrës, identifikon shenjat më pak të zakonshme që mund të jenë tregues të hershëm të demencës.
Një nga shenjat paralajmëruese janë ndryshimet në sjellje, përfshirë nervozizmin, agresionin, ndryshimet në humor, ankthin, dhe tërheqjen sociale. Këto ndryshime në sjellje, sidomos kur shoqërohen me probleme në kujtesë dhe të menduar, mund të sinjalizojnë një rrezik më të madh të demencës.
Studimi nga Universiteti i Çikagos tregon se dobësimi i shqisave të nuhatjes mund të jetë një tregues i hershëm. Nëse një person nuk mund të nuhatë parfume të forta gjatë dushit, ky mund të jetë një indikator i rëndësishëm i ndryshimeve në shqisën e nuhatjes.
Ekspertët përmendin se kur një person me demencë fillon të sillet në mënyra të pazakonta, kjo mund të jetë një shenjë e hershme e sëmundjes. Identifikimi i këtyre shenjave mund të ndihmojë në një diagnozë të hershme dhe në ofrimin e mbështetjes së duhur për të prekurin dhe familjen e tyre.
Cilat janë simptomat paralajmëruese?
Një nga karakteristikat kryesore janë ndryshimet në qëndrimin e individëve edhe ndaj atyre që janë afër tyre dhe pa ndonjë arsye të dukshme: “Konsiderohet e rëndësishme të vëzhgohen ndryshimet në sjellje si nervozizmi, agresioni, ndryshimet në humor, ankthi, tërheqja sociale dhe në përgjithësi, ndryshime në sjellje që nuk ekzistonin më parë”, thekson eksperti.
“Këto simptoma të sjelljes mund të shfaqen si simptoma të reja tek të rriturit e moshuar që nuk kanë dëmtime njohëse dhe ka prova që ato mund të jenë shenja e parë e një sëmundjeje themelore siç është sëmundja e Alzheimerit në disa njerëz. Kur këto lloj simptomash ndodhin së bashku me problemet e kujtesës dhe të të menduarit, ato duket se sinjalizojnë një rrezik më të madh të demencës në krahasim me çrregullimet e kujtesës dhe të të menduarit”, shton ai.
Sipas Shoqatës së Alzheimerit, këto simptoma do të përkeqësohen ndërsa sëmundja përparon. Megjithatë, ekspertët shtojnë se “Kur një person me demencë fillon të sillet në mënyra që janë jashtë karakterit, disa njerëz mund të supozojnë se kjo është një simptomë e vetë gjendjes, gjë që nuk është gjithmonë kështu. Prandaj, konsiderohet të jetë një shkak i rëndësishëm pas këtyre sjelljeve”.
Treguesi në dush
Sipas një studimi nga Universiteti i Çikagos, një dobësim i madh i shqisave të nuhatjes mund të jetë një paralajmërim i hershëm. Kjo simptomë është më e dukshme kur jemi në dush dhe për rrjedhojë, pamundësia për të nuhatur parfume të forta, si xhel dushi dhe shampo është një tregues . Studiuesit studiuan shqisën e nuhatjes në 515 të moshuar, me shpresën për të zhvilluar një test të nuhatjes, të ngjashëm me testet e shikimit dhe dëgjimit.
Profesor Jayant M Pinto, profesor i kirurgjisë në Universitetin e Çikagos, tha: “Ky studim ofron një tjetër tregues se si rënia e shpejtë e shqisave të nuhatjes është një tregues shumë i mirë i asaj që do të ndodhë në tru. Ne ishim në gjendje të tregonim se vëllimi dhe forma e lëndës gri në rajonet e nuhatjes dhe të trurit të lidhura me kujtesën e subjekteve me rënie të shpejtë të nuhatjes ishte më e vogël në krahasim me subjektet me rënie më pak të rëndë të nuhatjes.