Të enjten, Kina nisi stërvitje ushtarake ndëshkuese rreth Tajvanit, duke i quajtur një përgjigje ndaj “veprimeve separatiste”. Stërvitjet përfshinin dërgimin e aeroplanëve ushtarakë të armatosur rëndë dhe organizimin e sulmeve mashtruese. Stërvitjet ushtarake në ngushticën e Tajvanit dhe rreth një grupi ishujsh të kontrolluar nga Tajvani pranë bregut të Kinës erdhën vetëm tre ditë pas inaugurimit të presidentit të ri të Tajvanit, Lai Ching-te, i njohur gjithashtu si William Lai, të cilin Pekini e përshkruan si “separatist”.
Kina, e cila pretendon Tajvanin demokratik si territorin e saj, dënoi fjalimin e Lai-t të hënën, ku ai i bëri thirrje Kinës të ndalonte kërcënimet e saj dhe tha se të dy anët e ngushticës nuk janë “në varësi të njëra-tjetrës”. Lai ka ofruar vazhdimisht të negociojë me Kinën, por ka qenë i refuzuar. Ai beson se vetëm populli i Tajvanit mund të vendosë për të ardhmen e tyre dhe hedh poshtë pretendimet e Pekinit për sovranitet.
Reagimet dhe Kritikat
Në raportimin për sulmin e fundit kinez ndaj Tajvanit, BBC vuri një theks të veçantë te Lai. Korrespondenti i tyre në Taipei, Rupert Wingfield-Hayes, raportoi se Kina e quan Lai “më të keqin nga të gjithë” mbrojtësit e pavarësisë tajvaneze deri më tani. Në Pekin, katër figura janë vendosur në ‘panteonin’ e armiqve më të mëdhenj që mbrojnë pavarësinë e Tajvanit, përfshirë Lai-n.
Një koment i fundit nga transmetuesi shtetëror CCTV thirri Lai për “shitje të teorisë së dy kombeve”. “Lai tejkaloi Lee Teng-hui, Chen Shui-bian dhe Tsai Ing-wen në promovimin e pavarësisë së Tajvanit”, thuhej në koment.
“Armiku” i Ri
Lai është përshkruar nga Tajvani si “nipin e artë të pavarësisë së Tajvanit” dhe është quajtur “rreziku më i madh i fshehur” që mund të ndezë një konflikt midis anëve të ngushticës së Tajvanit. Pas betimit të tij, Global Times e përshkroi atë si një udhëheqës “injorant” dhe “të pamatur”. Një editorial të mërkurën tha se fjalimi inaugurues i Lai-t “ishte i mbushur me armiqësi dhe provokime, gënjeshtra dhe mashtrime”.
Televizioni Qendror i Kinës e përshkroi fjalimin e Lai-t si një “njohje të plotë të pavarësisë së Tajvanit” dhe tha se ishte “jashtëzakonisht i dëmshëm” për paqen dhe stabilitetin në ngushticën e ishullit. Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi e quajti fjalimin e tij “një turp i plotë”. Oficerët ushtarakë në pension theksojnë se ushtrime të tilla ushtarake në shkallë të gjerë janë planifikuar shumë përpara inaugurimit të Lai-t.
Rreziku për Konflikt Global
Tensionet midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës janë në rritje, dhe rreziku i një konflikti në Paqësor është një kërcënim serioz për stabilitetin global. Uashingtoni vazhdimisht paralajmëron për kontingjentin ushtarak të dislokuar në rajon, i cili nuk është adekuat për t’u përballur me një rival të kalibrit të Pekinit. Një nënkomision i Kongresit Amerikan ka theksuar se marina amerikane nuk po lëviz aq shpejt sa të dërgojë municion në mënyrë efikase në anijet e saj në det.
Fati i Rusisë
Në kaosin aktual global, një tjetër luftë e madhe si ajo midis Kinës dhe Tajvanit është më e pakta që i duhet planetit. Luftërat kanë pasoja për të gjithë botën, siç tregohet nga agresioni rus kundër Ukrainës. Ato shkaktojnë ndarje, trazira në treg dhe vënë në pikëpyetje përparimin në fusha thelbësore për të ardhmen e njerëzimit. Kina e di mirë se nuk dëshiron të ketë fatin e Rusisë.
