Në një raport të ri, Grupi i Shteteve të Këshillit të Evropës kundër Korrupsionit (GRECO) konstaton se në Shqipëri, kuadri ligjor për parandalimin e korrupsionit të anëtarëve të Këshillit të Ministrave dhe këshilltarëve të tyre politikë dhe të policisë, është gjithëpërfshirës, por gjithsesi tepër kompleke.Ai i bën thirrje Shqipërisë të përqendrohet në zbatimin e tij efektiv, veçanërisht duke përmirësuar kapacitetin e organeve përgjegjëse për parandalimin e korrupsionit dhe përmes një qasjeje proaktive ndaj hetimeve.

GRECO rekomandon në veçanti që një manual që përpilon standardet dhe rregulloret e zbatueshme t’u vihet në dispozicion personave që mbajnë poste të larta ekzekutive. Ajo këmbëngul që çdo ministri të miratojë shpejt një plan integriteti dhe që ministrat, zëvendësministrat dhe këshilltarët duhet të informohen rregullisht për masat për të siguruar integritetin e tyre. GRECO shpreh dyshime në lidhje me zbatimin efektiv të Kodit Ministror të Etikës 2013 dhe funksionimin aktual të komitetit të etikës bashkangjitur me të. Dëshiron që të hartohen dhe zbatohen rregulla të qarta pas punësimit. Kuadri i përgjithshëm që detyron të interesuarit të deklarojnë pasuritë e tyre është krijuar. Sidoqoftë, GRECO vëren se nuk ka asnjë shembull që një ministër apo një këshilltar i tij/ saj të ketë qenë i detyruar të tërhiqet nga një dosje për shkak të konfliktit të interesit. Kjo hedh dyshime mbi efikasitetin e sistemit në praktikë.

Ai bën thirrje që Inspektorati i Lartë për Deklarimin dhe Verifikimin e Pasurive dhe Konflikteve të Interesit (ILDKPKI) të pajiset me burime të përshtatshme për të optimizuar misionet e saj dhe që platforma elektronike që synon regjistrimin dhe publikimin e deklaratave të interesave private të bëhet funksionale sa më shpejt të jetë e mundur. Ndjekja e dhënë për çështjet e transmetuara nga ILDKPKI në shërbimin e prokurorisë duhet të përmirësohet, gjë që presupozon funksionimin efektiv të Zyrës së re të Prokurorit të Posaçëm Antikorrupsion (SPAK).

Lidhur me Policinë, GRECO ‘ka frikë se procesi kalimtar i verifikimit do të çojë në largimin e një pjese të personelit të kualifikuar dhe më pas të dobësojë institucionin”. Ai bën thirrje për zëvendësimin e tij me kontrolle të rregullta të integritetit gjatë karrierës së personelit të policisë, i cili vlerësohet të jetë më i drejtë dhe më efektiv. GRECO shqetësohet për mundësinë që policia të marrë donacione private: nëse do të lejohej një praktikë e tillë, ajo duhet të rregullohet në mënyrë rigoroze për të kufizuar rreziqet e korrupsionit dhe konfliktit të interesit. Mundësia që policia të ofrojë shërbime shtesë të paguara duhet gjithashtu të rregullohet në mënyrë rigoroze.

Rekomandohen masa për të siguruar më shumë stabilitet në pozitat e larta në polici, pavarësisht nga konteksti politik. GRECO gjithashtu rekomandon që oficerët e menaxhimit të mesëm të emërohen nga Drejtori i Përgjithshëm i Policisë sesa nga Ministri i Brendshëm, dhe që rregullat etike të plotësohen me udhëzime praktike, si dhe masa të ndërgjegjësimit, trajnimit dhe këshillimit (përfshirë mbrojtjen e sinjalizues).

Shqipëria duhet të paraqesë në GRECO deri më 30 Prill 2022 një raport mbi masat e marra për të zbatuar këto rekomandime.