Gazeta franceze “Le Monde” ka publikuar një artikull me titull “Në Ballkan, bandat kriminale në zemër të sistemit shtetëror”.

Në shkrim vihet në dukje se mafia është rritur shumë vitet e fundit në Ballkan duke u kthyer në lojtar kryesor të krimit të organizuar ndërkombëtar.

Në shkrim  jepet një pasqyrë e gjerë se si grupet shqiptare dhe ato serbe malazeze kaluan nga trafiku i cigareve e armëve tek i kokainës, duke u bërë lojtarët kryesorë në trafikimin e drogës nga Amerika e Jugut.

Pjesë nga artikulli

Që nga rënia e komunizmit dhe luftërat në ish -Jugosllavi, mafia ballkanike është rritur aq shumë saqë tani konsiderohet si një lojtar kryesor në krimin e organizuar ndërkombëtar. Bandat serbe, malazeze dhe shqiptare, të cilat filluan të lulëzojnë tre dekada më parë nga trafikimi i armëve dhe cigareve, tani janë në zemër të mbërritjes së kokainës së Amerikës së Jugut në Evropë.

Ata gjithashtu trafikojnë heroinë dhe prodhojnë marihuanë dhe drogë sintetike. Fitimet e tyre janë të tilla që ata kanë investuar në pjesë të mëdha të ekonomisë ligjore.

Grupet serbe dhe malazeze kanë marrë në dorë trafikun e drogës nga Amerika e Jugut, duke u bërë lojtarë kryesorë në krimin e organizuar në Evropë. Një rritje e pushtetit u arrit në lidhje me qeverinë, para shpërthimit të një lufte vrasëse klanesh.

Arsyet e shpërthimit të dhunës në vitet e fundit mes gangsterëve nga Serbia dhe Mali i Zi nganjëherë mbeten misterioze. Të shtënat në kafene, shpërthime makinash, kufoma të gjetura në rrugët e Beogradit, Kotorrit ose Podgoricës, për të mos përmendur një numër të panjohur të personave të zhdukur: shtatë vjet luftërash bandash, vrasje dhe hakmarrje kanë lënë të paktën pesëdhjetë të vdekur.

Shkaktarët kryesorë janë të njohur, megjithatë, dhe të dy ndodhën në vitin 2014. Nga njëra anë, zhdukja e të paktën 200 kilogramëve kokainë në portin spanjoll të Valencia filloi të ndante kartelin e udhëhequr nga Darko Saric dhe shënoi shpërthimin e ” Lufta e Kotorrit “ midis dy bandave rivale, klanit Skaljari dhe klanit Kavac. Nga ana tjetër, arrestimi i vetë Saricit ka shkaktuar një luftë pasardhëse midis njerëzve të tij më besnikë – të cilët drejtojnë perandorinë e tij ndërsa ai është në burg – dhe njerëzve ambiciozë që ëndërrojnë për më shumë autonomi dhe fitimet që e shoqërojnë atë.

Lufta e bandave mori vrull të mëtejshëm dy vjet më vonë, në 2016, pas vrasjes së Aleksandar Stankoviç, i njohur si “Sale Mutavi”  udhëheqësin e bandës së Janjicari (“jeniçerët”), të formuar nga mbështetësit më të egër ( ultras) të klubit të futbollit të Beogradit Partizan. Tradicionalisht, në Serbi, grupet e ultra janë një terren ushqyes për botën e nëndheshme, siç ishin për ushtrite  paramilitare gjatë luftërave të viteve 1990.

Ikona e kësaj bote paralele ishte, gjatë sundimit të presidentit dhe kryekomandantit Slobodan Millosheviq (1989-2000), Zheljko Raznatovic, i njohur si “Arkan”, udhëheqës i mbështetësve të Yllit të Kuq, klubit tjetër të futbollit në Beograd, atëherë Tigrat Arkan, një grup paramilitar që punoi me urdhër të policisë sekrete serbe. Arkan, i akuzuar si Millosheviq për krime kundër njerëzimit nga drejtësia ndërkombëtare, u vra në hotelin Intercontinental në Beograd, pak para rënies së Presidentit serb, nga një vrasës i cili, si ai, kishte një armë mafioze në njërën dorë dhe një simbol policie në tjetrën

Nëse kriminelët e Shqipërisë fillimisht e marrin ndikimin e tyre nga lidhjet e krijuara me mafiet italiane, ata të Serbisë dhe Malit të Zi kanë fillimisht një “pasuri” origjinale, e cila mund të gjendet vetëm në këtë nivel në Rusi: lidhja e tyre e ngushtë me Shtetin. E ndërtuar në kohën e komunizmit nga policia sekrete jugosllave, e përforcuar në kohën e luftërave nga shërbimet sekrete të Millosheviqit, kjo lidhje mbetet jashtëzakonisht e fortë. Ekspertët madje pyesin veten nëse Serbia dhe Mali i Zi mund të përshkruhen si “shtete mafioze” dhe, duke pasur parasysh fuqinë financiare të fituar nga bota e krimit të organizuar, nëse ende janë gangsterë ata që janë në shërbim të shtetit, apo nëse tani janë këta të dy shtete që janë në shërbim të gangsterëve.

Në Serbi, mund të vërehen tre periudha të ndryshme. “Millosheviqi ishte kumbari i kriminelëve dhe paramilitarëve. Pastaj, në vitin 2000, [Kryeministri Zoran] u përpoq të fillonte rregullimin e problemit, kështu që ata e vranë atë, “tha Vuk Cvijic, një gazetar investigativ në revistën Nin. Gjatë sundimit të Partisë Demokratike, midis viteve 2000 dhe 2012, “ndërsa kishte ende korrupsion, nuk kishte më lidhje të drejtpërdrejtë midis qeverisë serbe dhe krimit të organizuar”, beson gazetari. Dy operacione të mëdha policore u zhvilluan në atë kohë, në bashkëpunim me Interpolin dhe shërbimet e policisë së huaj: Operacioni Sabre, kundër klanit Zemun dhe vrasësit Djindjic (2003), dhe Operacioni Luftëtar Ballkanik, kundër kartelit Darko Saric (2009).

“Sot, nën presidentin Aleksandar Vuçiç, shteti dhe mafia po bashkëpunojnë përsëri në atë masë sa që nuk ka më një dallim të qartë midis të dyve,” thotë Vuk Cvijic. Dikush mund të pyesë veten nëse mafia nuk është bërë më e fortë se shteti. ”

Në Malin e Zi, historia është e ndryshme sepse i njëjti njeri, Milo Djukanovic, ka qenë në pushtet që nga rënia e komunizmit në 1991. “Gjukanovic është shefi. Të gjitha klanet malazeze kanë të njëjtin punëdhënës, presidentin e vendit, pretendon Jovo Martinoviç, një gazetar i famshëm i cili ka hetuar krimin e organizuar për njëzet vjet. Dallimi me Amerikën Latine është se Pablo Escobar ishte një gangster që vepronte kundër shtetit. Në Mal të Zi, Pablo është president… »

Marrëdhënia e ngushtë midis fuqive politike dhe krimit të organizuar është padyshim e vështirë të vërtetohet pasi, edhe nëse disa hetime ndonjëherë kthehen tek një ministër ose një biznesmen, “lidhja organike kalon historikisht përmes shërbimeve sekrete”, vëren një diplomat evropian i cili ka kohë që të njohura ndërlikimet e fuqive serbe dhe malazeze. “Trafiku është i orkestruar nga qeveritë e Serbisë dhe Malit të Zi. Shumë kriminelë kanë simbole të shërbimit sekret ose policisë. Të dy presidentët punojnë së bashku dhe kanë interesa të përbashkëta, “thotë Jovo Martinovic.

Ekspertët tregojnë gjithashtu rolin, së bashku me secilin president, të vëllezërve të tyre përkatës, të cilët drejtojnë çështjet familjare. Andrej Vuçiq, në Beograd dhe Aco Gjukanovic, në Podgoricë, luajnë kështu një rol kryesor në kryqëzimin midis politikës, biznesit dhe parave të pista. “Droga është një gjë,” thotë diplomati. Por Djukanovic pa dyshim që e ka ndërtuar pasurinë e tij edhe më shumë në privatizim sesa në trafik. Vëllai i tij Aco është një miliarder. ”

“Askush në skenën ndërkombëtare nuk e di se si të merret me çështjen e krimit të organizuar në Serbi dhe Mal të Zi,” thotë Stevan Dojcinovic, një hetues i faqes serbe të hetimeve serbe Krik, “sepse askush nuk e kupton thelbin e problemit: nuk është një problem i korrupsionit të individëve, është një sistem shtetëror. Ky ishte tashmë rasti në kohën e Millosheviqit dhe vazhdon me Vuçicin dhe Gjukanoviçin. Shtë një operacion shtetëror që është e vështirë të vërtetohet. »

Gjyqësori italian, i cili është përpjekur në disa raste të sqarojë marrëdhëniet midis politikanëve dhe kriminelëve në Ballkan, veçanërisht me Milo Gjukanoviç në rastet në lidhje me mafiet e veta, ka thyer dhëmbët atje. Gjyqësorët e tjerë evropianë nuk kanë shkuar kurrë përtej trafikantëve famëkeq. Ata që kanë hetuar prej kohësh krimin e organizuar në ish -Jugosllavi gjithashtu besojnë se, meqenëse këto raste përfshijnë shërbime sekrete shtetërore, shërbime të tjera inteligjente, amerikane dhe evropiane, i mbrojnë ata në këmbim të informacionit, apo edhe përmes marrëveshjeve politike.