Nisma e kryeministrit Edi Rama për krijimin e Shtetit Sovran të Urdhrit Bektashi në Tiranë ka tërhequr vëmendjen e mediave turke, përfshirë gazetën “Sabah”, e cila ka publikuar një artikull të thelluar nga gazetari Melih Altinok me titullin “A është shteti bektashi një projekt i Izraelit?”.
Artikulli fillon me njoftimin e Kryeministrit Rama për krijimin e një formacioni të njohur si “Shteti Sovran i Bektashinjve” në kryeqytetin shqiptar, duke e përshkruar këtë iniciativë si një përpjekje për të promovuar tolerancën fetare, e cila do të ngjajë me Vatikanin. Sipas shkrimit, ky zhvillim ka ngjallur habi dhe diskutime në media, me Euronews që e përshkroi si “aty ku alkooli do të jetë i lirë”.
Gazetari citon Osman Atalay, një analist i njohur në këtë fushë, për të shqyrtuar ndikimin e mundshëm të këtij projekti mbi Turqinë. Ai thekson se Shqipëria, me popullsinë e saj muslimane prej tre milionësh dhe fqinjësinë me Greqinë, është një vend strategjik që tërheq vëmendjen e shumë aktorëve ndërkombëtarë. Bektashinjtë përbëjnë rreth 5% të popullsisë dhe kanë qenë nën ndikimin e aktiviteteve iraniane, por ata janë më afër Shteteve të Bashkuara.
Altinok thekson se ky projekt nuk është një çështje që zgjidhet shpejt, duke përmendur se SHBA dhe Izraeli kanë ushtuar aktivitete ndikimi në Ballkan për më shumë se 30 vjet. Artikulli thekson se nëse ky projekt për krijimin e Shtetit Bektashi realizohet, do të ketë implikime të rëndësishme për ekuilibrat rajonalë dhe për marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Turqisë. Me popullsinë e saj muslimane, Shqipëria ka një rol të rëndësishëm në stabilitetin dhe zhvillimin e Ballkanit, dhe çdo lëvizje në këtë drejtim mund të ndihmojë në forcuar ose ndryshuar marrëdhëniet me vendet fqinje, veçanërisht me Greqinë dhe Turqinë.
Analisti Atalay sugjeron gjithashtu se krijimi i një shteti të tillë mund të jetë një mënyrë për të intensifikuar ndikimin amerikan dhe izraelit në rajon, duke sjellë një balancë të re të pushteteve. Bektashinjtë, si një grup fetar që promovon tolerancën dhe dialogun ndërfetar, mund të shërbejnë si një urë lidhëse midis kulturave dhe traditave të ndryshme, duke e bërë Shqipërinë një model për integrimin dhe bashkëjetesën fetare.
Mediat turke, përfshirë “Sabah”, vlerësojnë se ky projekt mund të nxisë diskutime të mëtejshme rreth identitetit kulturor dhe fetar të Shqipërisë, si dhe për rolin që ajo do të luajë në Ballkanin Perëndimor. Ato shprehin shqetësime për mundësinë e krijimit të tensioneve midis grupeve të ndryshme fetare dhe etnike në Shqipëri, si dhe për ndikimin e mundshëm të aktorëve të jashtëm.
Në përfundim, nisma për krijimin e Shtetit Bektashi është një çështje komplekse që kërkon një vëmendje të veçantë nga autoritetet shqiptare dhe nga shoqëria civile. Është e rëndësishme që të ruhet stabiliteti dhe kohezioni social, duke siguruar që çdo nismë e tillë të promovojë unitetin dhe paqen ndërmjet të gjitha grupeve në vend. Ndërkohë, duhet të mbahet parasysh se historia e gjatë dhe e pasur kulturore e Shqipërisë mund të ofrojë mundësi për një zhvillim të qëndrueshëm dhe të suksesshëm të këtij projekti në përputhje me vlerat universale të paqes dhe tolerancës.
