ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) është një çrregullim neurozhvillimor që ndikon në aftësinë e individit për të ruajtur vëmendjen, për të kontrolluar impulset dhe për të menaxhuar sjelljet. Fillimisht diagnostikohet më shpesh te fëmijët, por gjithashtu prek një numër të konsiderueshëm të rriturish.
Sipas DSM-5 (Manuali Diagnostik dhe Statistikor i Çrregullimeve Mendore), këto janë disa prej simptomave kryesore të ADHD-së:
1. Impulsiviteti
Vendime të nxituara, si blerje të panevojshme ose shpenzime të papërgjegjshme.
Vështirësi për të ndjekur rregulla ose për të menduar për pasojat.
2. Probleme me organizimin dhe prioritizimin
Vështirësi për të planifikuar dhe menaxhuar detyrat e përditshme.
Dobësim i funksioneve ekzekutive të trurit, të cilat përfshijnë organizimin dhe kontrollin emocional.
3. Menaxhimi i dobët i kohës
Mbërritje e vonuar në takime apo mosrespektim i afateve.
Përmbushja e detyrave në mënyrë kaotike ose në minutën e fundit.
4. Probleme me përqendrimin
Vështirësi për të ruajtur fokusin për periudha të gjata kohore.
Distraksion i shpejtë nga zhurmat, ambienti ose mendimet e brendshme.
5. Hiperfokusimi
Ndonjëherë, individët me ADHD janë të aftë të fokusohen intensivisht kur një detyrë i emocionon ose i intereson.
6. Lëvizje e vazhdueshme dhe shqetësim
Lëvizje të shpeshta të duarve, këmbëve ose trupit.
Vështirësi për të qëndruar ulur ose i qetë për periudha të gjata.
7. Vështirësi në kontrollin e emocioneve
Reagime emocionale të forta, ndjeshmëri ndaj kritikës dhe vështirësi për të përballuar stresin.
Trajtimi dhe Menaxhimi
ADHD trajtohet me një kombinim të qasjeve:
•Medikamente: si stimulues (p.sh., metilfenidat) ose jo-stimulues.
•Terapia kognitive dhe e sjelljes: ndihmon për të përmirësuar aftësitë e menaxhimit të sjelljes dhe emocioneve.
•Strategji praktike: përdorimi