Vetëm një vit e gjysmë pas zgjedhjeve parlamentare dhe presidenciale, Maqedonia e Veriut po përgatitet të votojë sërish këtë të shtunë, më 19 tetor, për zgjedhjet lokale që do të mbahen në të gjitha 80 komunat e vendit dhe në kryeqytetin Shkup. Qytetarët do të zgjedhin kryetarët e komunave dhe anëtarët e këshillave komunalë.
Sipas sondazheve, rezultati në komunat me shumicë maqedonase pritet të jetë kryesisht i parashikueshëm, ndërsa votimi në komunat shqiptare shihet si vendimtar për ekuilibrin politik në vend. Pikërisht këtu qëndron edhe pyetja kryesore që ka shoqëruar fushatën:
A mund të çojnë rezultatet e këtyre zgjedhjeve drejt zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në vitin 2026?
⸻
Favoriti kryesor: VMRO-DPMNE
Partia në pushtet, VMRO-DPMNE, e udhëhequr nga kryeministri Hristijan Mickoski, shihet si fituese e mundshme edhe në zgjedhjet lokale.
Sondazhi më i fundit i IPIS, i realizuar për transmetuesin publik MRTV më 13 tetor, tregon këto rezultate:
• VMRO-DPMNE: 26.7%
• LSDM (opozita): 11.1%
• Aleanca Kombëtare për Integrim (AKI – BDI): 9.9%
• Koalicioni VLEN: 7.5%
• Të pavendosur: 10%
• Refuzojnë të përgjigjen: 12.4%
Ndërkohë, LSDM po përballet me një krizë të brendshme pas humbjes së thellë në zgjedhjet e vitit 2024 dhe po përpiqet të ruajë ndikimin në disa komuna urbane.
⸻
Beteja shqiptare: BDI kundër VLEN
Në rreth 15 komuna me shumicë shqiptare, gara është veçanërisht e ashpër mes dy blloqeve:
• BDI-së dhe koalicionit opozitar Aleanca Kombëtare për Integrim (AKI)
• VLEN-it, që është aktualisht partner në koalicionin qeverisës me VMRO-DPMNE
BDI, që humbi pushtetin pas më shumë se 20 vitesh qeverisjeje, kërkon ta rifitojë terrenin politik dhe legjitimitetin si përfaqësuesi kryesor i shqiptarëve. Një rezultat i mirë për këtë parti mund të rindizë kërkesat për zgjedhje të parakohshme parlamentare.
⸻
A do të ketë zgjedhje të parakohshme?
Analistët janë të ndarë.
Eksperti Petar Arsovski vlerëson se këto zgjedhje do të jenë një test politik kombëtar, pasi votat për listat e këshilltarëve do të tregojnë nivelin real të mbështetjes për partitë.
“Rezultatet në bllokun shqiptar mund të ndikojnë në klimën e përgjithshme politike në vend”, – tha Arsovski për Radio Evropa e Lirë.
Nga ana tjetër, drejtori i IPIS-it, Vladimir Bozhinovski, është skeptik:
“Zgjedhjet e parakohshme nuk do të ndodhin nëse qeveria nuk i dëshiron ato. VMRO-DPMNE ka shumicë prej 78 deputetësh në Kuvend, dhe nuk ka arsye të shpërndahet Parlamenti.”
⸻
Pritshmëritë
Zgjedhjet e 19 tetorit shihet si një test i rëndësishëm për balancat politike në vend dhe për marrëdhëniet brenda koalicionit qeverisës.
Nëse BDI arrin fitore të dukshme në komunat shqiptare, mund të rritet presioni për riformatim të koalicionit ose për zgjedhje të parakohshme parlamentare në pranverën e vitit 2026.
Ndërkohë, për shumicën e qytetarëve, çështjet lokale – si infrastruktura, punësimi dhe shërbimet publike – mbeten përparësia kryesore, edhe pse retorika e fushatës ka marrë një ton dukshëm kombëtar dhe politik.
