Mazhoranca ka dhënë garanci ndërkombëtarëve se Komisioni Antikorrupsion nuk ka për qëllim të ndikojë apo të cënojë punën e institucioneve të pavarura. Në emër të shumicës, Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, u paraqiti këtë mesazh krerëve të institucioneve të pavarura dhe ambasadorëve të vendeve kryesore në një takim të mbajtur së fundmi. Kjo tërheqje erdhi pas disa javësh presioni nga Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe Britania e Madhe, të cilat paralajmëruan se nuk mund të ketë kthim pas në Reformën në Drejtësi.
Këto fuqi perëndimore kanë shprehur qëndrimin e tyre të fortë kundër çdo iniciative që synon të përdoret nga mazhoranca, dhe veçanërisht nga Kryeministri Edi Rama, për të goditur institucionet e drejtësisë. Si pasojë, mazhoranca duket se ka hequr dorë nga plani për të shkrirë Kontrollin e Lartë të Shtetit dhe Inspektoratin e Lartë të Drejtësisë (ILD), duke krijuar një “gjykatë llogarish” ku do të emëroheshin njerëz të besuar nga shumica.
Reagimi i Ndërkombëtarëve
Ndërhyrja e ndërkombëtarëve në këtë çështje u bë edhe më e dukshme pas përplasjes mes Fatmir Xhafajt dhe ambasadorit të BE-së në Shqipëri, Silvio Gonzato. Ambasadori shprehu kundërshtimin e tij për përpjekjet e Komisionit të drejtuar nga Xhafaj për të vendosur institucionet e drejtësisë, veçanërisht SPAK-un, nën kontrollin politik.
Deputetja Jorida Tabaku, në cilësinë e kryetares së Komisionit të Integrimit, theksoi se ndryshimet e propozuara nga komisioni nuk duhet të cënojnë standardet e drejtësisë në favor të politikës. Xhafaj, nga ana tjetër, u përpoq të justifikonte nismën e tij duke thënë se pavarësia e gjyqtarëve dhe prokurorëve nuk duhet të jetë “këmishë force” për të mos u gjykuar për përgjegjshmëri, llogaridhënie dhe transparencë.
Megjithatë, ambasadori Gonzato qëndroi i palëkundur në qëndrimin e tij, duke theksuar se pavarësia e institucioneve të drejtësisë është themeli i një sistemi të drejtësisë të pavarur dhe se transparenca dhe përgjegjshmëria nuk mund të cënojnë këtë pavarësi. Ambasadori i Holandës gjithashtu mbështeti SPAK-un, duke e vlerësuar si një institucion që po kryen detyrat e tij me përkushtim dhe që nuk duhet të vihet nën presion politik.
Debati për Raportimin e Institucioneve të Drejtësisë
Një pikë tjetër e debatit ishte procesi i raportimit të institucioneve të drejtësisë në Kuvend, i cili është bërë objekt diskutimesh të ashpra muajt e fundit. Kryetari i SPAK u sulmua nga opozita gjatë raportimit të tij, ndërsa mazhoranca qëndroi në pritje, duke e përdorur këtë moment si një bazë për ngritjen e Komisionit Antikorrupsion.
Fatmir Xhafaj argumentoi se procesi aktual i raportimit në Kuvend është i pamjaftueshëm dhe propozoi shtimin e mekanizmave të rinj që fuqizojnë përgjegjshmërinë dhe transparencën. Megjithatë, edhe këtu ambasadori Gonzato e kundërshtoi këtë ide, duke nënvizuar se çdo ndryshim në balancën e institucioneve të drejtësisë duhet të shmanget.
Një tjetër shembull i presionit ndërkombëtar për mbrojtjen e Reformës në Drejtësi ishte refuzimi nga SHBA për kërkesën e Xhafajt që agjentët e BKH-së të pajiseshin me armë. Amerikanët e bënë të qartë se asnjë ndryshim ligjor nuk do të miratohej pa konsultimin dhe miratimin e tyre, duke i vendosur vijat e kuqe ndaj ndërhyrjeve në reformën e drejtësisë.
