Raporti i organizatës ndërkombëtare Freedom House për nivelin e demokracisë në disa rajone të Evropës dhe Azisë ka sjellë një vlerësim të qartë për situatën aktuale në Kosovë dhe vende të tjera të rajonit. Në këtë raport, Kosova ka mbetur në nivelin e demokracisë së njëjtë me vitin e kaluar, ndërkohë që vendet tjera të rajonit, si Serbia, janë vlerësuar si duke shënuar rënie në rrugën drejt demokratizimit.
Në lidhje me situatën në Kosovë, raporti përmend se tensionet me Serbinë kanë përshkallëzuar në vitin 2023. Ngjarjet si protestat në veri të Kosovës dhe incidenti në Banjskë të Zveçanit janë shënuar si shenja e eskalimit të tensioneve. Protestat në tri komunat në veri të Kosovës dhe sulmi në Banjskë janë përshkruar si përgjigje ndaj cështjes së hyrjes së kryetarëve të rinj shqiptarë në ndërtesat komunale dhe si reagim ndaj presioneve të përshkallëzuara etnike.
Në lidhje me ndryshimet politike, raporti thekson se Qeveria aktuale në Kosovë po përpiqet të përfundojë trashëgiminë e konflikteve të mëparshme duke promovuar një agjendë reformash të bazuar në sundimin e ligjit. Kryeministri Albin Kurti ka filluar procesin e vettingut për gjyqtarët, por refuzimi i Serbisë për të njohur pavarësinë e Kosovës vazhdon të jetë një pengesë për procesin e demokratizimit.
Në përgjithësi, raporti konkludon se në Ballkanin Perëndimor, liderët politikë po shfrytëzojnë fokusin në sigurinë rajonale për të përmbysur institucionet demokratike dhe për të shmangur normat demokratike. Kjo është e përcaktuar si një sfidë për procesin e demokratizimit në rajon.
Për më tepër, raporti vë në dukje se ndërkombëtarisht, reagimi ndaj qasjes së ashpër të Qeverisë së Kosovës në negociatat me Serbinë dhe mungesa e konsultimeve me komunitetin serb kanë komplikuar përpjekjet për të adresuar këtë sfidë afatgjatë.
Në përgjithësi, raporti i Freedom House për nivelin e demokracisë në rajonin e Evropës dhe Azisë tregon një tendencë të rënies së demokracisë në vendet e rajonit, duke identifikuar rënie në disa vende dhe një mungesë të përparimit në të tjera. Kjo është e shqetësueshme për të ardhmen e demokracisë në rajon dhe kërkon veprime të përbashkëta nga komuniteti ndërkombëtar dhe vendet e përfshira për të përmbajtur këtë trend negativ.
