Shprehja “Ka ligj, por ka edhe Maliq” përmbledh më së miri situatën e përdorimit të gjuhës shqipe në institucionet e Maqedonisë së Veriut. Ligji ekziston, por zbatimi i tij varet nga përbërja qeveritare, e cila ndryshon me kalimin e kohës. Portalb.mk ka analizuar përdorimin e shqipes në komunikatat e institucioneve kryesore, duke përfshirë Qeverinë, Presidencën dhe Kuvendin, gjatë periudhës 12-18 shtator.
Presidenca
Gjatë javës së analizuar, Presidenca nuk ka dërguar asnjë komunikatë në gjuhën shqipe. Kjo praktikë është vazhduar nga ish-presidenti Stevo Pendarovski, megjithatë, ndonjëherë dërgohej ndonjë komunikatë e rrallë në shqip. Ueb-faqja e Presidencës nuk është përditësuar në mënyrë të barabartë, me datën më të fundit në versionin shqip që është 10 shtator, ndërsa në maqedonisht është 18 shtator. Pjesa e “Kategorive” në ueb-faqe është gjithashtu në maqedonisht.
Kuvendi
Kuvendi i Maqedonisë së Veriut, përkundrazi, ka dërguar pothuajse të gjitha komunikatat në të dyja gjuhët gjatë javës së analizuar, përveç një komunikate që ishte vetëm në maqedonisht. Ueb-faqja e Kuvendit është përditësuar rregullisht me informacione të reja në shqip. Megjithatë, disa rubrika si “Të dhëna të hapura” mungojnë në versionin shqip.
Qeveria
Në Qeveri, situata mbetet e ngjashme me praktikat e mëparshme. Komunikatat në gjuhën shqipe dërgohen në mënyrë të parregullt, me vonesa të konsiderueshme. Për shembull, në 18 shtator, Qeveria dërgoi 9 komunikata, pesë prej të cilave ishin në shqip, por me vonesë. Të dhënat tregojnë se komunikatat shpesh dërgohen fillimisht në maqedonisht, duke u përkthyer më vonë në shqip.
Ueb-faqja e Qeverisë është më funksionale se ajo e Presidencës, duke përditësuar informacionet me një ose dy ditë vonesë. Sidoqoftë, problemi i përditësimeve të kategorive vazhdon, duke e bërë edhe versionin shqip të ueb-faqes më pak të qasshëm.
Konkluzion
Analiza tregon se, pavarësisht ligjit që garanton përdorimin e gjuhës shqipe, zbatimi i tij është i varur nga përbërja qeveritare dhe përkushtimi institucional. Ndërsa Kuvendi duket se respekton më shumë përdorimin e shqipes, Presidenca dhe Qeveria vazhdojnë të përballen me probleme serioze në zbatimin e tij, duke cënuar kështu një nga të drejtat themelore të qytetarëve shqiptarë në vend.
