Një truall shtetëror prej 10 mijë metrash katrorë në Korçë do të jepet për vetëm 1 euro në vit, sipas një vendimi të ri të Këshillit të Ministrave të Shqipërisë, duke nxitur sërish debatin mbi përdorimin dhe privatizimin e pronës publike në emër të investimeve strategjike.
Më 11 qershor, Këshilli i Ministrave miratoi dhënien me qira të një sipërfaqeje toke shtetërore në Korçë për vetëm 1 euro në vit, me qëllim ndërtimin e një resorti turistik luksoz. Përfituesi i kësaj kontrate është kompania “Investment and Development Albania”, që gëzon statusin e “Investitorit Strategjik” që prej shkurtit të vitit 2023.
Projekti i quajtur “Green House Korça Resort” synon ndërtimin e një kompleksi turistik modern me hotel 94 dhomash, shërbime gastronomike dhe hapësira të tjera të luksit, me një vlerë të deklaruar investimi prej mbi 18 milionë euro.
Kush fshihet pas resortit?
Pas kësaj kompanie që do të ndërtojë resortin në një nga zonat më të pastra dhe të kërkuara të juglindjes shqiptare, qëndrojnë tre figura me influencë të madhe në politikë, sport dhe ndërtim:
Agim Zeqo – Ish-president i klubit të futbollit Skënderbeu, me përvojë të gjatë në drejtim sportiv dhe lidhje të njohura me pushtetin vendor në Korçë. Mban 40% të aksioneve.
Gerian Kuka – Konsulli i El Salvadorit në Shqipëri, një figurë e pranishme në disa sipërmarrje të mëparshme të përbashkëta me sipërmarrës të mëdhenj shqiptarë. Mban 30% të aksioneve.
Ilir Shtufi – Oligark ndërtimi, i njohur për projektin madhor “Mali i Tiranës”, një gratacielë me 65 kate në kryeqytet, që ka ngritur diskutime të ashpra mbi betonizimin e Tiranës. Ka gjithashtu 30% të aksioneve në projektin e Korçës.
Legaliteti nuk përjashton etikën
Megjithëse vendimi i Këshillit të Ministrave është në përputhje me ligjin për “investitorët strategjikë”, çështja e dhënies me qira të tokës për 1 euro në vit ngre pyetje serioze për barazinë në trajtimin e investitorëve, transparencën në përzgjedhjen e përfituesve, si dhe përdorimin e pronës publike për interesa të pakicave të privilegjuara.
Në një vend ku qindra biznese të vogla e të mesme përballen me taksa të larta, qira stratosferike dhe mungesë mbështetjeje, një tokë prej 10 mijë m² u jepet për dekada për vetëm një monedhë simbolike. Në terma praktikë, shteti shqiptar heq dorë nga miliona euro të ardhura potenciale në emër të një investimi që mund të përfitonte edhe me kushte më të rrepta dhe transparente.
Pse Korça?
Korça është një nga qytetet më të zhvilluara turistikisht në Shqipëri, me rritje të ndjeshme të vizitorëve vendas dhe të huaj në dekadën e fundit. Ky realitet e bën dhënien me qira të tokës publike edhe më problematike, pasi vlera e tokës në atë zonë është në rritje të qëndrueshme dhe kërkesa për ndërtim është e lartë.
Pyetja që ngrihet është: A duhej kjo tokë t’i jepej një grupi me lidhje të qarta politike dhe financiare, me çmim simbolik, në një nga zonat më të kërkuara të vendit?
Pse është problem kjo skemë?
Koncentrim pushteti dhe pasurie në duart e një rrethi të ngushtë individësh që kontrollojnë sektorë kyç të ekonomisë.
Mungesë transparence në procesin e përzgjedhjes së tokës dhe përfituesve të statusit “strategjik”.
Asimetria fiskale – një trajtim ekstremisht i privilegjuar për disa, ndërsa të tjerët përballen me kushte tregu të pamëshirshme.
Prishje e ekuilibrave lokalë – komuniteti vendas mund të mos përfitojë asgjë reale, ndërsa prona publike humbet në mënyrë të pakthyeshme.
Çfarë pritet më tej?
Në mungesë të mekanizmave mbikëqyrës realisht funksionalë, raste të tilla mund të shtohen në mënyrë të pakontrolluar. Ndaj është detyrë e medias, shoqërisë civile dhe qytetarëve që të kërkojnë:
Transparencë të plotë mbi kontratat e dhënies së pronave publike;
Auditim të pavarur të mënyrës së përzgjedhjes së investitorëve strategjikë;
Rishikim të kritereve ligjore që mundësojnë faljen e tokës për vetëm një euro;
Debat publik mbi prioritetet kombëtare të zhvillimit ekonomik dhe turistik.
