Prokuroria e Durrësit ka ndërmarrë një operacion të rëndësishëm të hënën, duke sekuestruar dokumentacion në zyrat e kompanisë Kurum në Elbasan, në kuadër të hetimeve mbi eksportin e qindra ton mbetjeve të dyshuara si të rrezikshme, të cilat janë transportuar nga porti i Durrësit me destinacion Tajlandën. Drejtuesja e Prokurorisë së Durrësit, Suela Beluli, ka konfirmuar për BIRN se janë marrë të gjitha dokumentet që mendohet se lidhen me këtë çështje.
Hetimet u nisën pas denoncimit të bërë më 5 gusht nga organizata mjedisore “Basel Action Network” (BAN), me qendër në Shtetet e Bashkuara. BAN ngriti alarmin për zhdukjen e një anije gjigante kontenjerësh prej 175 mijë tonësh të linjës ‘Maersk’ nga radarët afër Cape Town, në Afrikën e Jugut, pasi kjo organizatë kishte sinjalizuar autoritetet vendase për ngarkesën e dyshuar.
Sipas të dhënave të siguruara nga BAN, anijet ‘Maersk Campton’ dhe ‘Maersk Candor’ ngarkuan rreth 100 kontenjerë me mbetje të rrezikshme në portin e Durrësit në fillim të korrikut, të cilat ishin të destinuara për Tajlandën. Mbetjet dyshohet se përbëjnë hirin e oxhaqeve metalurgjike elektrike (EAFD), një material tepër toksik.
Pas sinjalizimit të BAN, autoritetet portuale në Singapor bllokuan kontenjerët e nisur nga Shqipëria, dhe tani ato pritet të rikthehen në Durrës në muajt e ardhshëm. Prokuroria ka identifikuar kompaninë “Sokolaj” shpk, një kompani import-eksporti mineralesh me qendër në Durrës, si eksportuese të kontenjerëve, ndërsa kompania turke “Kurum International” sh.a është identifikuar si burimi i këtyre mbetjeve.
Në një deklaratë për mediat, Ministria e Mjedisit konfirmoi se mbetjet e ngarkuara në Durrës vinin nga procesi teknologjik i realizuar në kompleksin metalurgjik në Elbasan. Megjithatë, kompania Kurum ka mohuar çdo lidhje me eksportin e mbetjeve të rrezikshme.
Ky hetim ka ngritur shqetësime të mëdha mes qytetarëve në Elbasan, të cilët kërkojnë më shumë transparencë dhe veprime nga autoritetet. Arben Ramkaj, drejtues i Qendrës Ndërfetare në Elbasan, reagoi në rrjetet sociale duke theksuar se qyteti duhet të sensibilizohet dhe të kërkojë qartësi mbi situatën e mbetjeve toksike.
Në të njëjtën ditë, në media qarkulloi një lajm për mbylljen e punës në kompaninë Kurum dhe shkarkimin masiv të punonjësve. Inspektorati i Punës, pas komunikimit me kompaninë, sqaroi se mbyllja e proceseve ishte e lidhur me çështje teknike dhe se punëtorët nuk ishin shkarkuar, por kishin marrë lejen vjetore të paguar.