Në vitet e fundit, Shqipëria ka përjetuar një rritje të konsiderueshme të shpenzimeve për koncesionet në sektorin e shëndetësisë, si rezultat i shtimit të numrit të Partneriteteve Publiko-Private (PPP) dhe financimeve të tejkaluara përtej vlerave të dakorduara në kontratat koncesionare. Sipas të dhënave zyrtare nga Fondi i Sigurimeve të Detyrueshme të Kujdesit Shëndetësor (FSDKSH), të ardhurat nga kontributet e sigurimeve shëndetësore arritën në 18,7 miliardë lekë në vitin 2023. Nga këto të ardhura, mbi 5,3 miliardë lekë (23.7% e fondeve të grumbulluara) u përdorën për financimin e katër kontratave PPP në shëndetësi: Kontrolli bazë, sterilizimi, dializa e Klodian Allajbeut dhe laboratorët.
Këto katër kontrata PPP morën gjithashtu rreth 9.3% të buxhetit të FSDKSH-së, duke ndikuar ndjeshëm në burimet financiare të këtij institucioni, i cili ofron shërbime publike shëndetësore në të gjithë vendin. Ndërkohë, mungesa e analizave dhe monitorimit për efektivitetin dhe rezultatet e këtyre kontratave në përmirësimin e shërbimeve shëndetësore dhe shëndetin e popullatës mbetet një shqetësim i madh.
Financimet më të mëdha për PPP-të në shëndetësi janë alokuar për projektet e sterilizimit dhe laboratorit, me vlera në rritje vit pas viti. Në vitin 2023, PPP-ja e laboratorit u financua me 1.8 miliardë lekë, në krahasim me 1.7 miliardë lekë në vitin 2022. Këto financime po ndikojnë negativisht në buxhetin e shërbimit spitalor, i cili në vend që të kanalizohet për shërbimet themelore dhe burimet njerëzore, po bie pre e keq-menaxhimit dhe abuzimeve. Fondet për shërbimin spitalor arritën në 31 miliardë lekë në vitin 2023, por 4,4 miliardë lekë ose 14% e këtij buxheti u përdorën për financimin e tre kontratave PPP.
Kontrolli i Lartë i Shtetit ka zbuluar shumë abuzime gjatë zbatimit të këtyre kontratave PPP, dhe fondet për shërbimin spitalor kanë ardhur në rritje pas pandemisë, por pesha e koncesioneve ka ardhur në zgjerim më të shpejtë. Transparency International i ka renditur këto PPP në shëndetësi si raste madhore të korrupsionit në Ballkanin Perëndimor dhe në Turqi, ndërsa disa prej tyre janë në hetim nga SPAK.
Në strukturën e shpenzimeve për sektorin publik të shëndetësisë, shpenzimet më të mëdha i zënë shërbimet spitalore me 56%, ndjekur nga rimbursimi i barnave dhe pajisjeve mjekësore me 22%, dhe shpenzimet për kujdesin parësor me 20%. Shpenzimet administrative, përfshirë pagat dhe shpërblimet, sigurimet shoqërore-shëndetësore, mallrat dhe shërbimet, përbëjnë një pjesë të rëndësishme të mbetur të buxhetit.
