Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, ka deklaruar se brenda 72 orëve të ardhshme do të prezantojë kërkesat e Serbisë lidhur me situatën në veri të Kosovës. Kjo vjen si pasojë e, sipas tij, “sulmeve substanciale dhe brutale ndaj popullsisë serbe në veri të Kosovës.” Vuçiç i bëri këto komente pasi zhvilloi takime me të dërguarin e Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, si dhe me ambasadorin amerikan në Beograd, Christopher Hill.
Ai theksoi se Serbia është gjithmonë e gatshme për dialog, por njëkohësisht theksoi se Serbia nuk do të pranojë dhe as do të lejojë “persekutimin e popullsisë serbe,” duke akuzuar Qeverinë e Albin Kurtit se synimi i saj i vetëm është pikërisht ky persekutim. Vuçiç gjithashtu bëri të ditur se në tetor do të prezantojë para Parlamentit serb “propozime me ndikim të gjerë” lidhur me këtë çështje.
Pas takimit me Vuçiçin, Lajçak nuk dha deklarata për media, por më herët ai kishte deklaruar se vizita e tij në Beograd kishte për qëllim përgatitjen e takimit të ardhshëm mes Kosovës dhe Serbisë në nivel kryenegociatorësh. Ndërkohë, sa i përket mbylljes së institucioneve paralele serbe në veri të Kosovës, Vuçiç i cilësoi ato si “veprime ilegale dhe kriminale” nga ana e Albin Kurtit, ndërkohë që shprehu pakënaqësi për reagimet e vendeve të QUINT-it, duke i quajtur ato vetëm kritika verbale.
Bashkimi Evropian dhe vendet e QUINT-it, përfshirë Shtetet e Bashkuara, Francën, Britaninë, Italinë dhe Gjermaninë, e kanë kritikuar Kosovën për veprime të njëanshme dhe të pakoordinuara në veri të Kosovës. Këto kritika u bënë pasi autoritetet e Kosovës mbyllën më 30 gusht pesë institucione paralele serbe në veri të vendit, një zonë e banuar kryesisht nga serbë, duke argumentuar se këto institucione po vepronin në kundërshtim me ligjet dhe Kushtetutën e Kosovës.
Institucionet e mbyllura nga autoritetet e Kosovës përfshijnë: Qarkun e Mitrovicës së Kosovës, Komunat paralele të Mitrovicës, Zveçanit, Zubin Potokut dhe Leposaviqit. Në Kosovë, përveç këtyre, ekzistojnë edhe komuna të tjera, ndërmarrje publike, kopshte fëmijësh, shkolla fillore e të mesme, si dhe universitete publike që financohen drejtpërdrejt nga Qeveria e Serbisë, dhe të cilat ndodhen në qytetet ku jetojnë serbët. Sipas ligjeve të Kosovës, këto institucione konsiderohen ilegale.
Kosova dhe Serbia kanë nënshkruar një marrëveshje për mbylljen e strukturave paralele serbe që prej vitit 2013, por ajo ende nuk është zbatuar plotësisht. Gjatë vizitës së tij në Prishtinë, disa ditë më parë, Lajçak deklaroi se është arritur një pajtueshmëri për një rund të ri të dialogut mes kryenegociatorëve Besnik Bislimi dhe Petar Petkoviq, por nuk dha detaje të mëtejshme për kohën kur do të mbahet takimi.
Lajçak gjithashtu konfirmoi se Serbia është tërhequr nga letra e dërguar vitin e kaluar në Bruksel, ku shprehte rezerva për zbatimin e Marrëveshjes për normalizim të marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve, përfshirë edhe Aneksin e zbatimit. Në atë letër, kryeministrja e atëhershme e Serbisë, Ana Bërnabiq, i kishte bërë të qartë BE-së se marrëveshja ishte e pranueshme vetëm në një kontekst që nuk i referohej njohjes de facto dhe de jure të Kosovës.
Marrëveshja prej 11 nenesh, ndër të tjera, parashikon një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë dhe njohjen e ndërsjellë të simboleve shtetërore, ndërsa kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë të gjitha marrëveshjet e mëparshme të arritura gjatë dialogut. Lajçak, në një intervistë të fundit për Radion Evropa e Lirë, deklaroi se shoqëritë në Kosovë dhe Serbi ende nuk janë të gatshme për normalizim.
Që nga viti 2011, Kosova dhe Serbia kanë dialoguar në Bruksel me ndërmjetësimin e BE-së, dhe megjithëse janë arritur disa marrëveshje, deri më tani vetëm një pjesë e tyre janë zbatuar.
