Çdo 28 nëntor, shqiptarët ngrenë sytë drejt Vlora-s për të kujtuar një nga momentet më të rëndësishme të historisë së tyre: shpalljen e Pavarësisë në vitin 1912. Një nga simbolët më të fuqishëm të këtij akti historik mbetet flamuri që u ngrit në ballkonin e shtëpisë së Ismail Qemalit. Por origjina e tij ka shkaktuar debate ndër breza historianësh dhe patriotësh.
Studimet kanë ofruar katër variante kryesore për prejardhjen e flamurit. Disa thonë se e qëndisi Marigo Pozio, ndërsa të tjerë e lidhin me Eqrem Bej Vlorën, ose me patriotin Spiridon Ilo që e solli nga Amerika përmes Bukureshtit. Një tjetër variant, më pak i njohur, vijon nga dorëshkrimi i Leonidha Naçit, i cili kujton rrugëtimin e flamurit dhe veprimtarinë e çetave patriotike që e mbajtën atë në bagazhet e tyre gjatë kryengritjeve kundër pushtuesve.
Sipas kujtimeve të Naçit, një çetë e Korçës, e udhëhequr nga Kol Rodhja, solli flamurin në Korfuz pas një serie ngjarjesh dramatike, ndërsa Marigo Pozio, e besuar dhe patriotike, e mbajti flamurin për ta dorëzuar më pas në duart e Ismail Qemalit në Vlorë. Sipas tij, ky ishte flamuri që do të printe shqiptarët drejt lirisë – një simbol i unitetit dhe i sakrificës së brezave të kaluar.
Ndër debatet që vazhdojnë edhe sot, një gjë mbetet e sigurt: flamuri i 28 nëntorit nuk është vetëm një copë stofi, por një trashëgimi e gjallë e sakrificës dhe aspiratës për liri të kombit shqiptar. Ai kaloi nga duart e Marigo Pozios dhe u ngrit prej Ismail Qemalit, duke u bërë simboli i përjetshëm i Pavarësisë.






