Nju Jork – Me vetëm 34 vjet, Zohran Mamdani u bë kryebashkiaku i parë mysliman dhe socialist i qytetit më të madh të SHBA-ve, duke fituar me një program të fokusuar te përballueshmëria e jetesës për qytetarët. Megjithatë, sfidat e mandatit të tij janë të shumta dhe nuk varen vetëm nga vullneti politik.

Programi i Mamdanit bazohet kryesisht te idetë e “aksesueshmërisë”, duke premtuar të ulet kostoja e jetesës për 8,5 milionë banorët e qytetit. Prej qirave të ngrira për banesat me të ardhura të ulëta, deri te transporti publik falas dhe dyqanet ushqimore me çmime të reduktuara, plani synon të lehtësojë jetesën e punëtorëve që ndihen të shtypur nga çmimet.

Çfarë mund të realizojë Mamdani?
• Qiratë e ngrira: Me kontrollin mbi Rent Guidelines Board dhe shumicën e Komisionit të Planifikimit Urban, ai mund të ndikojë në ngrirjen e qirave dhe në vendimmarrjen mbi tokën, megjithatë përballet me mundësinë që kryebashkiaku aktual të ndryshojë përbërjen e këshillit para dhjetorit.
• Transporti publik falas: Ideja do të kushtonte rreth 800 milionë dollarë në vit dhe realizimi i saj është i vështirë për shkak të pakicës së votave të bashkisë në bordin e Metropolitan Transport Authority.
• Dyqanet ushqimore dhe ulja e licencave: Mamdani mund të përdorë tokë publike për supermarkete të përballueshme dhe të reduktojë kostot për shitësit ambulantë.
• Çerdhe publike të financuara nga taksat mbi të pasurit: Ky është segmenti më i diskutueshëm. Guvernatorja Kathy Hochul ka deklaruar se nuk do të rrisë taksat, ndërsa largimi i milionerëve nga qyteti ul të ardhurat tatimore të bashkisë, duke vënë në dyshim realizimin e këtij plani.

Sfida të tjera politike dhe ligjore
Mamdani ka premtuar gjithashtu ta mbajë Nju Jorkun si qytet mikpritës për emigrantët, duke u përballur me politikën e ICE dhe sulmet e ish-presidentit Donald Trump. Ideja për të zbatuar urdhra të Gjykatës Penale Ndërkombëtare për arrestimin e liderëve të akuzuar për krime lufte mbetet më shumë simbolike sesa praktike, për shkak të kufizimeve ligjore amerikane.

Ndërsa popullariteti i Mamdanit është i lartë dhe mesazhi i tij i përballueshmërisë ka rezonuar fuqishëm me qytetarët, sfidat e implementimit tregojnë se një fushatë e suksesshme zgjedhore nuk garanton realizimin e të gjitha premtimeve. Përshtatja e idesë socialiste në qytetin më të shtrenjtë të SHBA-së do të kërkojë negociata, kompromis dhe një strategji të kujdesshme për t’u përballur me pengesat institucionale dhe ekonomike.

Në këtë sfidë, Mamdani nuk përballet vetëm me kundërshtarët politikë, por edhe me realitetin ekonomik dhe juridik të Nju Jorkut, qytetit ku çdo premtim ka një kosto të lartë.