Në burgun Holman në Atmore, Alabama, Kenneth Eugene Smith është ekzekutuar duke përdorur azot për herë të parë në historinë e Shteteve të Bashkuara dhe botës për një dënim me vdekje. Smith, i dënuar për vrasje, u shpall i vdekur në orën 20:25 me orën lokale, pasi ekzekutimi u shty për disa orë për të pritur rezultatin e ankimimit të fundit në Gjykatën e Lartë.
Gjykata e Lartë e Shteteve të Bashkuara ka mohuar mundësinë e fundit për të apeluar metodën e azotit për ekzekutim për Kenneth Smith. Autoritetet e Alabamës kishin zgjedhur këtë metodë e cila ishte shpallur si e paparashikueshme dhe e diskutueshme nga organizata të ndryshme dhe Kombet e Bashkuara.
Ekzekutimi me azot shpalli një precedencë dhe ndodhi pasi një përpjekje e mëparshme për ekzekutim me injeksion vdekjeprurës dështoi në vitin 2022. Kenneth Smith, i cili ishte në burg për 34 vjet dhe kishte kaluar një dënim me burgim të përjetshëm para se gjykata të ndryshonte vendimin, ka mbijetuar një përpjekje të mëparshme për ekzekutim me injeksion vdekjeprurës.
“Duke dështuar për të vrarë Smithin në përpjekjen e parë, Alabama e ka zgjedhur atë si ‘kavie’ të saj për të testuar një metodë ekzekutimi të pa provuar më parë. Bota po e shikon. Kjo gjykatë edhe një herë i lejon Alabamës të eksperimentojë me një jetë njerëzore.” tha Sotomayor. Smith i mbijetoi një përpjekjeje të parë për të kryer dënimin e tij me vdekje me injeksion vdekjeprurës në nëntor 2022, për shkak të dështimit të zyrtarëve të burgut për të administruar injeksionin intravenoz. Që atëherë, avokatët e burrit kanë tentuar disa herë të apelojnë ekzekutimin e dënimit duke përdorur azot, duke argumentuar se i burgosuri rrezikonte të mbytej në të vjellat e tij përpara se të hynte në një gjendje vegjetative. Vendimi i sistemit të burgjeve në Alabama për të kryer një dënim me vdekje nëpërmjet asfiksimit me azot është dënuar nga OKB-ja dhe disa grupe të të drejtave të njeriut. Rasti i të dënuarit me vdekje Kenneth Smith 59-vjeçar kishte qenë në dënim me vdekje në burgun Holman për 34 vjet, pasi kishte vrarë Elizabeth Sennett në 1988 në emër të bashkëshortit të saj, një pastor i zhytur në borxhe që donte të merrte sigurimit e jetës dhe më pas kreu vetëvrasje. Në gjykim me 11 vota pro dhe vetëm një kundër, trupi gjykues vendosi burgim të përjetshëm, por gjyqtari rrëzoi vendimin dhe vendosi dënimin me vdekje. Ai tashmë i kishte mbijetuar një injeksioni vdekjeprurës, i cili dështoi në vitin 2022.
Pse dhe si dështoi injeksioni i parë vdekjeprurës
Përpjekja e parë mbi një vit më parë me një injeksion vdekjeprurës shkoi keq, duke u kthyer në një torturë të vërtetë. Operatorët ia shpuan duart dhe krahët me shiringë për më shumë se një orë, por nuk arritën të gjenin venë, duke pezulluar ekzekutimin e duke mos arritur të përmbushnin afatet e pritshme. Në mesnatën e asaj dite, në fakt, zbatueshmëria e dënimit me vdekje kishte skaduar. Pastaj Alabama vendosi të provonte përsëri me një metodë alternative të pa provuar më parë, hipoksinë e azotit.
Si funksionon dënimi me vdekje me azot
Por si funksionon hipoksia e azotit? Kjo është një praktikë ligjore në Shtetet e Bashkuara dhe detyron një person të thithë azot të pastër, duke e vrarë kështu për shkak të hipoksisë, d.m.th. mungesës së oksigjenit. Një metodë e cila megjithatë konsiderohet në kundërshtim me të drejtat e njeriut nga organizata të ndryshme joqeveritare dhe gjithashtu nga Kombet e Bashkuara, që thotë se vrasja e Smithit në këtë mënyrë do të ishte e barabartë me torturën. Siç specifikohet në një protokoll të publikuar nga shteti i Alabamës, i dënuari duhej të mbante një respirator të ngjashëm me ata që përdoren për të thithur oksigjen. Megjithatë, gazi i azotit doli nga maska, i administruar për të paktën 15 minuta ose për 5 minuta duke filluar nga momenti kur rrahjet e zemrës nuk regjistrohen më. Sipas autoriteteve të Alabamës, Smith humbi vetëdijen brenda disa sekondave dhe vdiq brenda pak minutash. Sipas dokumentit, ai nuk do të kishte ndjerë dhimbje.
