Përpjekja e udhëhequr nga Franca për përfshirje më të thellë të NATO-s brenda kufijve të Ukrainës po bën përparim me aleatët evropianë, tha një zëdhënës i partisë politike të Presidentit Emmanuel Macron, Benjamin Haddad, një deputet i partisë së Rilindjes së Macron dhe i konsideruar si një zë kryesor në diskutimet e politikës së jashtme franceze, i tha Newsweek në margjinat e Konferencës Lennart Meri në Estoni javën e kaluar se NATO dhe Bashkimi Evropian duhet të “ndërrojnë vendet” me Presidentin rus Vladimir Putin pas më shumë se dy vitesh lufte në shkallë të gjerë. Macron po kërkon të rivendosë paqartësinë strategjike perëndimore dhe të rrëzojë Moskën jashtë ekuilibrit, me vendosjen e forcave të NATO-s brenda Ukrainës në role jo luftarake midis propozimeve të tij të fundit. Megjithëse u hodh poshtë menjëherë nga SHBA, ideja ka fituar mbështetës në Evropë, veçanërisht në vendet që qëndrojnë përgjatë kufijve rusë. Midis tyre janë presidenti çek Petr Pavel, kryeministrja estoneze Kaja Kallas, ministri i jashtëm polak Radoslav Sikorski dhe ministri i jashtëm lituanez Gabrielius Landsbergis.
Deklaratat e Orban
Megjithatë, tani duket se Evropa po ecën qorrazi në një rrugë që ajo nuk e njeh. Tani është Evropa ajo që mesa duket po kërkon luftë, të paktën siç kuptohet nga deklaratat e fundit të Viktor Orban. Kryeministri hungarez tha dje se po përgatiten në Bruksel për grupet e punës se si NATO mund të marrë pjesë në luftën ruso-ukrainase. “Ka disa ngjashmëri alarmante midis tani dhe periudhës kur po bëheshin përgatitjet për Luftën e Parë dhe të Dytë Botërore”, tha Orban për shërbimin publik Kossuth Radio. “Ajo që po ndodh sot në Bruksel dhe Uashington, ose aktualisht më shumë në Bruksel sesa në Uashington, krijon disponimin për një konflikt ushtarak, të cilin mund ta përshkruajmë si një përgatitje për hyrjen e Evropës në luftë”, tha ai. Sa i përket situatës së Hungarisë në atë kontekst Orban tha se Hungaria, si anëtare e NATO, ka përfaqësues në këto grupe, “por ne nuk duam të marrim pjesë në konflikt, as me kontribut financiar, as duke dërguar armë, qoftë edhe brenda NATO-s”.
Distancimi i Hungarisë
Po këtë javë, jo më larg se të mërkurën e kaluar, ministri i jashtëm hungarez Peter Szijjarto foli për të njëjtën çështje në një konferencë shtypi në Aman, Jordani: “Nëse ushtarët perëndimorë do të dërgoheshin në Ukrainë, siç sugjerojnë disa politikanë evropianë, do të shpërthente një konflikt, lufta e re botërore”. Për Szijjarto, disa politikanë evropianë duan të dërgojnë ushtarë në Ukrainë, ndërsa politikanë të tjerë “fantazojnë” për përdorimin e armëve bërthamore. Në çdo rast, kjo do të thotë një luftë botërore dhe ata që janë në afërsi të konfliktit të armatosur “do të duhet të paguajnë çmimin”, thotë ai. Sipas ministrit, hungarezët do të ishin të lodhur nga këto deklarata të rrezikshme, por mbi të gjitha nga “përpjekjet për të tërhequr të gjithë Evropën dhe madje të gjithë botën në luftë”. Jemi të lodhur duke folur për vendosjen e trupave tokësore dhe përdorimin e armëve bërthamore në Ukrainë”, përfundoi Szijjarto.
“Loja me dy porta”
Hungaria, anëtare e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, refuzon të japë ndihmë ushtarake për Ukrainën në mbrojtje kundër pushtimit rus që filloi në shkurt 2022. Në të vërtetë, refuzimi i Orbanit për të shkëputur plotësisht lidhjet me Rusinë ka vazhduar të tërheqë zemërimin e anëtarëve të tjerë të Hungarisë në NATO dhe BE, që kur shpërtheu lufta në Ukrainë në shkurt të vitit të kaluar. Marrëdhëniet e Hungarisë me Kinën kanë ngritur gjithashtu disa vetulla në qarqet diplomatike perëndimore. Edhe pse Hungaria tani mund të konsiderohet si ‘delja e zezë’ proverbiale e familjes evropiane, politika e jashtme e Budapestit nuk është pa një arsyetim të caktuar strategjik. Duke mbajtur marrëdhënie të përzemërta dypalëshe me Rusinë dhe Kinën, për të mërzitur shumë aleatët e saj, Hungaria po ndjek një strategji ‘mbrojtëse’ në të cilën kërkon të pozicionohet me autonomi më të madhe si një fuqi e mesme aspirante rajonale në një botë shumëpolare gjithnjë e më të kontestuar.
