Një vit më parë, një sinjal sizmik i frikshëm regjistruar nga sizmografët në mbarë botën tronditi Tokën për nëntë ditë, duke shkaktuar dridhje që përfshinë gjithë globin. Këtë javë, një ekip ndërkombëtar i shkencëtarëve ka gjetur shpjegimin për këtë fenomen shqetësues: ishte një mega cunami, një nga më të frikshmit që kishte ndodhur ndonjëherë. Ngjarja ndodhi në shtator 2023 dhe rezultoi nga një rrëshqitje e madhe dheu në një fjord në Grenlandë.
Shkaqet e Mega-Cunamit
Shkencëtarët zbuluan se një pjesë e madhe e dheut kishte rrëshqitur në ujë, duke shkaktuar një valë 200 metra të lartë që tronditi Tokën për nëntë ditë. Fenomeni i vazhdueshëm ndodhi sepse vala e madhe ishte bllokuar në fjord, duke lëvizur nga njëra anë në tjetrën derisa të shuhej. Të dhënat sizmike dhe imazhet satelitore të marra nga Marina Daneze ishin thelbësore për të kuptuar origjinën e këtij cunami. Shkencëtarët zbuluan se një rrëshqitje masive e shkëmbinjve kishte ndodhur në fjordin Dickson, në veri-lindje të Grenlandës, duke shkaktuar ndryshime të dukshme në pamjen e tij.
Hetime të Ndërkombëtare
Pjesëmarrës në hetim ishin shkencëtarët nga e gjithë bota, përfshirë edhe studiues nga Italia. Flavio Cannavò nga Instituti Kombëtar i Gjeofizikës dhe Vulkanologjisë (Ingv) në Itali shpjegoi se sinjali sizmik i regjistruar në shtator 2023 kishte një frekuencë të veçantë që i ngjante një tingulli monoton, ndryshe nga sinjalet sizmike të zakonshme tërmetesh. Kjo e bëri të qartë se fenomeni nuk ishte një tërmet, por një cunami i shkaktuar nga një rrëshqitje e madhe dheu.
Rreziku i Mega-Cunamit
Ndryshimet klimatike dhe ngrohja e Arktikut janë rritur ndjeshëm në dekadat e fundit, dhe kjo mund të rrisë rrezikun e ngjarjeve të ngjashme me këtë mega-cunami. Në qershor 2017, një cunami i ngjashëm në Grenlandën veriperëndimore vrau katër persona dhe shkatërroi shtëpi. Sipas Svennevig, kërcënimi shkon përtej Grenlandës, duke përfshirë rajone të tjera me fjorde, si Alaska, Kanada dhe Norvegji. Paula Snook, një gjeologe në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Norvegjisë Perëndimore, e cila nuk ishte e përfshirë në studim, e përshkroi këtë si një “sinjal alarmues”. Ajo theksoi se shkrirja e tokës që ka qenë në një gjendje të ngrirë për mijëra vjet përbën një kërcënim të madh për stabilitetin e rajoneve malore në Arktik dhe në zonat alpine.
