A po sillet Irani në mënyrë taktike apo po reflekton frikë nga mundësia e rikthimit të Donald Trump-it në presidencë? Kjo është pyetja që po shqetëson zyrtarët e sigurisë kombëtare të SHBA-së dhe analistët, ndërsa Teherani përgatitet për një mandat tjetër katër-vjeçar të Trump-it.
Zyrtarët iranianë duket se po shfaqin shenja pajtimi dhe po ofrojnë kanale të fshehta komunikimi me ekipin e tranzicionit të Trump-it. Së fundmi, raportet tregojnë se miliarderi Elon Musk ka zhvilluar një takim me ambasadorin e Iranit në OKB. Ky takim, sipas zyrtarëve iranianë që folën për “The New York Times”, kishte për qëllim diskutimin e uljes së tensioneve midis dy vendeve. Megjithatë, një përfaqësues i Musk nuk ka komentuar mbi raportimet, ndërsa zëdhënësi i fushatës së Trump-it, Steven Cheung, u shpreh: “Ne nuk komentojmë mbi raportet për takime private, qofshin ato që kanë ndodhur ose jo”.
Një zhvillim i mëtejshëm që tregon veprimet e Iranit është intensifikimi i bisedimeve për armëpushim midis Izraelit dhe grupit Hezbollah të mbështetur nga Irani në Liban. Pas muajsh luftimesh, zyrtarët e SHBA-së dhe analistët rajonalë thonë se Hezbollah nuk do të pranonte një armëpushim pa miratimin e Teheranit.
Një tjetër sinjal vjen nga ftesa e Iranit drejtuar shefit të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), Rafael Grossi, për të vizituar vendin. Kjo është hera e parë që ai viziton Iranin pas majit, pas përpjekjeve të shumta për të hequr ndalimin de fakto të inspektorëve të IAEA-s për të vizituar objektet bërthamore.
“Ëështë e qartë se ata kanë frikë,” tha një ish-zyrtar i administratës Trump që ka punuar në çështjet e Lindjes së Mesme. Ky person, duke folur në kushte anonimati, theksoi se kjo është opinioni i sinqertë i administratës së ardhshme.
Por, a do të bëjnë ndonjë ndryshim këto përpjekje nga ana e Iranit? Analistët dhe ish-zyrtarët e Trump-it parashikojnë se ai do të ringjallë politikat e tij të mandatit të parë, duke përforcuar mbështetjen për Izraelin dhe duke vazhduar strategjinë e “presionit maksimal” për të shkatërruar ekonominë e Iranit dhe izolimin e tij diplomatik. Ky presion ka për qëllim të ndalë programin bërthamor të Teheranit.
Nga ana tjetër, Trump njihet për qasjen e tij transaksionale. Ndërsa ka emëruar figura kundërshtare të Iranit në poste kyçe, ai gjithashtu ka emëruar persona që mbështesin një qasje më të moderuar. Kjo mund të krijojë një hapësirë të vogël për Iranin për të lobuar në drejtim të zbutjes së presionit diplomatik të SHBA-së, nëse për të njëjtat përpjekje shihen si të sinqerta.
“Çdo gjë që Teherani mund të përdorë për të zbutur ose ngadalësuar presionin maksimal, do të përdoret. Kjo mund të variojë nga diplomacia deri tek mohimi dhe mashtrimi,” tha Behnam Ben Taleblu, analist në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive.
Misioni iranian në Kombet e Bashkuara nuk ka dhënë ndonjë koment mbi situatën.
Trita Parsi, bashkëthemelues i Institutit Quincy në Uashington, deklaroi për “NatSec Daily” se Irani mund ta konsiderojë këtë moment si një mundësi për të krijuar një qasje të re në negociatat me Trump-in. Ai theksoi se refuzimi i Iranit për të takuar aleatët e Trump-it pas fitores së tij në 2016 dëmtoi mundësitë për një marrëveshje të mundshme me Trump-in në të kaluarën.
