Në janar 2018, bashkëshortja e Kryetarit të Bashkisë Erion Veliaj, Ajola Xoxa, së bashku me Iris Feratin dhe Lira Kryeziun, themeluan Qendrën e Artit Kontemporan “Harabel”. Ky projekt ambicioz, që ka pasur për qëllim promovimin e artit publik, ka zhvilluar një mori ekspozitash dhe instalacionesh artistike që nga atëherë. Në periudhën 2019-2023, “Harabel” ka realizuar të paktën 11 evente apo instalacione arti në Tiranë, duke e bërë atë një nga qendrat më aktive në fushën e artit publik.
Megjithatë, ndërsa në pamje të parë ky angazhim artistik mund të duket si një kontribut për zhvillimin kulturor të qytetit, hetimet e Strukturës së Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK) kanë ngritur dyshime të forta se një pjesë e aktivitetit të Qendrës “Harabel” u sponsorizua në mënyrë korruptive nga biznesmenë që përfituan tenderë apo leje ndërtimi nga Kryetari i Bashkisë, Erion Veliaj. Ky dyshim ka hedhur një hije të rëndë mbi aktivitetet e artit të financuar, duke lindur pyetje mbi pastrimin e parave dhe lidhjet e mundshme mes politikës dhe artit.
Qendra ka zhvilluar një sërë ekspozitash dhe performancash artistike që janë mbajtur si një formë e artit publik për të ngritur ndërgjegjësimin dhe për të pasuruar përvojën kulturore të qytetit. Disa nga këto instalacione kanë pasur mesazhe të fuqishme sociale, siç është “Këpucët e Kuqe”, një projekt i krijuar për të nderuar viktimat e dhunës me bazë gjinore, dhe “Bleta”, që përfaqësonte një koment mbi mjedisin dhe ndotjen. Megjithatë, për disa nga këto veprat, ka pasur kritikë lidhur me përkujdesjen dhe mirëmbajtjen e tyre pas instalimit. Instalacioni “Tre Herë e Zezë”, për shembull, është dëmtuar dhe nuk ka marrë mbështetje të vazhdueshme, duke ngritur pyetje mbi angazhimin për ruajtjen e trashëgimisë artistike.
Më tej, është e qartë se një pjesë e këtyre veprimeve artistike ka pasur një impakt më të madh në nivelin vizual dhe publicitar, se sa në nivelin e vlerësimit të vërtetë artistik. Një shembull konkret është instilacioni “Qyteti që ëndërron” i vendosur mbi çatinë e një ndërtese në qendër të Tiranës, që ka ofruar një përfaqësim të ndarjes midis së shkuarës dhe shpresës për të ardhmen, por që është gjithashtu një ndër shfaqjet më të diskutueshme të artit që ka ngritur pikëpyetje mbi burimet e financimit.
Në një qytet ku lidhjet mes artit dhe politikës kanë qenë gjithmonë të turbullta, “Harabel” ka shpërfaqur disa nga kontradiktat e sistemit: është një përpjekje për të sjellë artin në qytet, por njëkohësisht një mundësi për përfitime të errëta nga ata që kontrollojnë burimet financiare dhe mundësitë e zhvillimit. Ka të ngjarë që disa nga instalacionet e Harabel të jenë parë më shumë si fasada të shndritshme të politikës dhe biznesit sesa si vepra të vërteta artistike që ndikojnë në shoqëri.
